[this page and description of my translation from Dutch to English is only in Dutch, because to understand this you must know Dutch, so it's no use and way too much work to translate this whole page as well]
De eerste strofe:
Waar de wensmachine wringt
en leven hitst en fokt en vingert,
vlinderen de dagen zich langszij.
DeepL maakt er dit van:
Where the desire machine wriggles
and life hits and breeds and fingers,
the days butterfly themselves alongside.
En
Google Translate dit:
Where the wishing machine wrings
and life hits and breeds and fingers,
the days float by.
1. Ik vind het 'wishing machine' beter dan 'desire' in dit geval. Verlangens kunnen wensen zijn, maar ik vind wensen toch ook iets breder en misschien iets meer mogelijkheden tot oppervlakkigheid, en dat is wat ik óók wilde vastleggen. Het moet beide in zich hebben.
2. 'wriggels' of 'wrings'? Voor mij klinkt 'wriggles' logischer, maar dat komt misschien omdat het meer bekend is. Ik pak er even het Kramers woordenboek (de 37e druk uit 1993, jawel). 'wring' gaat meer over uitwringen/uitpersen, en 'wriggle' is meer kronkelen, draaien, er onderuit proberen te komen, zich in allerlei bochten wringen. Maar als je kijkt naar de figuurlijke vertaling van wringen: waar het wringt, waar de schoen wringt, dan is het 'that's where the shoe pinches'.
3. Grappig wel dat beide vertaalmachines kiezen voor 'hits'. Hitsen staat niet in het Kramers, wel hitsig (hot-blooded). Ophitsen dan: 'set on' (a dog), stir up, egg on, incite, instigate (people). 'Stirs' lijkt mij dan beter: het roert zaken, zet het in gang.
4. Ja, vingeren staat ook in het woordenboek.
5. Het vlinderen wil ik er graag in houden, dus 'float' valt af. Dus daar kies ik de DeepL vertaling.
Resultaat:
Where the wishing machine pinches
and life stirs and breeds and fingers
the days butterfly themselves alongside.
De tweede strofe:
Woelgeest nadert stil rampgebied
en al is het ingewikkeld,
we omarmen ons.
DeepL:
Woelgeest quietly approaches disaster territory
and though it's complicated,
we embrace.
Google:
Woelgeest is approaching a quiet disaster area
and though it is complicated,
we embrace.
1. Grappig dat beiden Woelgeest als een personage beschouwen, eigenlijk kan dat ook best kloppen. Is Woelgeest (een deel van) ons zelf? Toch wil ik deze geest graag vertaald zien. Als ik het echter los als woord intyp, komt G met 'volatile spirit' en daaronder als opties/uitleg: 'turbulent spirit' of 'agitator' wat ook Kramers aangeeft. DeepL geeft 'vole spirit' aan, met nog wat opties die ik vrij vaag vindt.
Ik zie waarom: woelmuis, woelrat zijn 'field-vole' en 'water-vole'. Een 'vole' volgens Kramers: veldmuis. Dan zou een 'field-vole' ene veldveldmuis zijn. Skip de vole. Woelige woorden zijn: turbulence, unrest, agitation, tumult. Woelwater: fidget (een zenuwachtig, gejaagd persoon).
Er is iets meer met die Woelgeest aan de hand, anders zou-ie geen Woelgeest heten. Zenuwachtig of gejaagd vind ik die niet, het heeft meer iets berekenends. Graag ook zou ik de 'spirit' erin houden ook. Turbospirit? Vind ik wel passend, nu.
2. De manier van 'approaching' is ook interessant. Het rampgebied is stil, niet Woelgeest zozeer. En 'area' wil ik ook liever vervangen door 'zone'.
3. De rest vind ik okee, maar er mist wel nog 'ourselves'. Daarbij ligt het toch nog enigszins in het midden hoe het omarmen plaatsvindt.
Resultaat:
Turbospirit approaching quiet disaster zone
and though it is complicated,
we embrace ourselves.
De derde strofe:
Horen we het wel,
begrijpen we het nog,
- hoe dan ook,
vertrekken doen we niet.
DeepL:
Do we hear it,
do we still understand,
- no matter what,
we don't leave.
Google:
Can we hear it
do we still understand
- anyway,
we don't leave.
1. Ik heb liever 'do' dan 'can', het lijkt een iets actiever horen te impliceren dan 'kunnen horen.' En ik wil het ook meer duidelijk hebben, dus 'this' in plaats van 'it'.
2. 'no matter what' vind ik sterker dan 'anyway'.
3. En dan vind ik 'do not' ook beter passend dan 'don't'.
Resultaat:
Do we hear this,
do we still understand,
- no matter what,
we do not leave.
De vierde strofe:
Zie ons.
Neem ons.
DeepL:
See us.
Take us.
Google:
See us.
Take us.
1.Eindelijk consensus! Ik ben het er ook mee eens.
Resultaat:
See us.
Take us.
De vijfde strofe:
Het is dat we hier wonen
met zicht op scheve daken,
En het is niet genoeg,
niet hier,
niet nu.
DeepL:
It is that we live here
overlooking leaning roofs,
And it's not enough,
not here,
not now.
Google:
It's that we live here
with a view of crooked roofs,
And it's not enough
not here,
not now.
1. De eerste regel is niet mijn favoriet, in beide gevallen niet. Het komt op mij heel Dunglish over. Ik zou er dan meer iets van maken als: 'We live here', gewoon heel simpel. Ik verander het iets en meng de twee vertalingen enigszins. Het woord 'askew' vindt ik veel mooier ook. De rest is prima.
Resultaat:
We live her
overlooking roofs askew,
and it's not enough,
not here,
not now.
De zesde strofe:
Vier de eeuw van de steegclowns,
de doorzaaggedrochten, de feitenvrijgeboorten,
de behaagredelijken -
DeepL:
Celebrate the century of alley clowns,
the saw-through drones, the fact-freeborn,
the coquettish -
Google:
Celebrate the century of the alley clowns,
the sawing monstrosities, the factsfreebirths,
the pleasent -
1. De eerste regel is wel okeeish, bij de doorzaaggedrochten grijp ik in: dit is natuurlijk het eindeloze lastigvallen over onzinnigheden: 'pester' of 'bore somebody stiff', die vind ik ook wel leuk. Gedrochten, wat maak ik daar van? Monsters, misgrowth, geeft Kramers aan. 'stiff-boring monsters' dat wordt vertaald met stijfkoppende monsters :-). Pester dummies (pestpoppen). Monstrosities is wel passend. Ik vind deze wat lastig te vertalen.
2. Lastig ook, dit soort min of meer verzonnen woorden. Dus in dit geval doe ik maar wat.
Resultaat:
Celebrate the century of the alley clowns,
the pestering monstrosities, the fact-freeborn,
the please-reasoners -
De zevende strofe:
Wie in dit godvergeten trappenhuis
ziet het somber kankeren,
als de kleurstof de zuurstof de gespreksstof.
DeepL:
Those in this godforsaken stairwell
sees the bleak crooning,
as the dye the oxygen the conversational dust.
Google:
Who in this godforsaken stairwell
sees the gloomy cancer,
as the dye the oxygen the talking point.
1. 'who' is beter dan 'those', het is een vraag toch.
2. Weer een probleem: 'kankeren' gebruik ik hier zowel als stevig mopperen en als het groeien van een gezwel, voortwoekeren. Dat is 'canker' maar het mopperen is (bijv)'grouse' or 'grumble'. Kan ik iets met het woord 'cancer'? In Kramers lees ik dat 'canker' ook echt wel duidelijk voor kankerachtig en wegvretend wordt gebruikt ('cankerous'). Ik besluit het om te draaien. Iets andere betekenis, maar voor mijn gevoel klopt het wel. De laatste regel laat ik zo, met wel meervoud voor de talking points.
Resultaat:
Who in this godforsaken stairwell
sees the cankerous bleak,
as the dye the oxygen the talking points.
De achtste strofe:
Dampig door nachtelijke uren
slijp je minuten maar
en tel je vingers.
DeepL:
Vaporous by night hours
just grind your minutes
And count your fingers.
Google:
Damp through nighttime hours
grind your minutes
and count your fingers.
1. De eerste regel meng ik met elkaar, ik voel een enorme vermoeidheid en het is bijna etenstijd, én ik wil het afmaken. En het lijkt me wel okee, evenals de rest.
Resultaat:
Vaporous through nighttime hours
grind your minutes
and count your fingers.
De negende strofe:
Achter de beslagen dwaaldeuren
van onze achterlijke krochten,
onze aderlatende gewoonten,
sluipt de naarling van onze tijd.
DeepL:
Behind the studded wanderings
of our backward caverns,
our veiny habits,
creeps the afterlife of our time.
Google:
Behind the steamy false doors
from our backward vaults,
our blood-letting habits,
sneaks the villain of our time.
1. Ook weer heel leuk: hoe DeepL bij 'beslagen' denkt aan het deurbeslag, de nagels, de klinken etc, en Google uitkomt op bewasemde nep deuren. En natuurlijk was mijn bedoeling dubbelzinnig, hoe kan het ook anders. De combinatie van beiden doet me denken aan 'steampunk', dus gebruik ik die. De rest hier en daar wat aangepast, qua klank (is ook belangrijk) en meer passend qua betekenins.
Resultaat:
Behind the steampunked wander doors
of our backward vaults,
our bloodletting habits,
creeps the wretch of our time.
De tiende strofe en laatste regel:
Giftige schaduwbreinen in godvruchtige nageboorten des aanschijns,
kortsluitende weduwgestalten van wat ooit zon was,
driftkikkers die nooit prinsen zullen zijn.
Aanschouw de Toekomst.
DeepL:
Poisonous shadow-brains in godly afterbirths of the face,
short-circuiting widow's stems of what was once sunshine,
tantrums that will never be princes.
Behold the Future.
Google:
Poisonous shadow brains in godly afterbirths of the brow,
short-circuiting widowhoods of what was once sun,
temper frogs who will never be princes.
Behold the Future.
1. In the sweat of thy brow, in het zweet des aanschijns, dus dat zou wel passend kunnen zijn (enigszins twijfelend).
2. Gestalten zijn meer shapes, figures, silhouettes; 'stems' zijn stengels. 'short-circuit' gebruik ik hier net even anders.
3. Een 'tantrum' is meer een driftbui lijkt me. Temper frogs klinkt eigenlijk wel leuk, het wordt wel zo vertaald op deepL btw.
Resultaat:
Poisonous shadow brains in godly afterbirths of the brow,
short-circuit widow's figures of what was once sun,
temper frogs who will never be princes.
Behold the Future.
Best lastig hoor.
Wil je ook een poging wagen? Leuk! Als je het hele gedicht vertaald, dan kan ik het hier bij plaatsen. Woord of zin of strofe suggesties zijn ook welkom, die plaats ik dan bij het hoofdstukje (met mijn commentaar). Je kunt je ding op Mastodon doen, of mailen naar mij (hannahcelsius@pm.me). Ik heb geen Fb,Insta,Linked/Twitter, dus dat is zinloos.
